Với mục đích đen tối và những toan tính cá nhân nhiều năm qua, các tổ chức, cá nhân thiếu thiện chí với Việt Nam, đã a dua tung hứng và sử dụng khái niệm “tù nhân lương tâm” như một cơ sở để đưa ra đòi hỏi phi lý, can thiệp thô bạo vào công việc nội bộ của Việt Nam.

Tổ chức Ân xá Quốc tế lên tiếng bảo vệ một số tù nhân tại Việt Nam được tổ chức này cho là tù nhân lương tâm như Cù Huy Hà Vũ[8]; Lê Công Định[9]; Nguyễn Đan Quế[10]; Nguyễn Văn Hải[11]; Nguyễn Văn Lý[12]; Phan Thanh Hải[13]; Tạ Phong Tần[13]; Vi Đức Hồi[14], Hoàng Đức Bình[15], Trần Hoàng Phúc[16], Vũ Quang Thuận[17], Nguyễn Văn Điển[18], Nguyễn Ngọc Như Quỳnh[19], Nguyễn Hữu Vinh[20], Trần Thị Nga[21], Trần Huỳnh Duy Thức[22], vân vân.

Theo bản báo cáo năm 2018 của Tổ chức Ân xá Quốc tế, Việt Nam hiện đang có 97 tù nhân lương tâm. "Việt Nam là một trong những nhà tù tích cực nhất trong việc giam giữ các nhà hoạt động ôn hòa tại Đông Nam Á".[23]

Theo quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thì tại Việt Nam không có tù nhân lương tâm. Bà Nguyễn Phương Nga phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết: "Chúng tôi bác bỏ những phát biểu can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam. Nhà nước Việt Nam là một nhà nước pháp quyền. Cũng như ở mọi quốc gia khác, ở Việt Nam, mọi hành vi vi phạm pháp luật bị xử lý theo đúng các quy định của pháp luật Việt Nam và hoàn toàn phù hợp với các quy định của luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước quốc tế về các quyền dân sự, chính trị. Không có cái gọi là 'tù nhân lương tâm' ở Việt Nam"[24]. Theo ông Cao Đức Thái, Viện trưởng Viện Nhân quyền thuộc Học viện Chính trị Quốc gia thì khái niệm tù nhân lương tâm không tồn tại trong luật pháp của bất kỳ quốc gia nào.[25]

Báo Công an Nhân dân tại Việt Nam cũng bày tỏ quan điểm chỉ trích đối với tổ chức Ân xá Quốc tế, cho rằng "nhiều năm qua trong các 'Bản phúc trình' và 'Báo cáo thường niên' do AI công bố đã xuyên tạc chính sách nhân đạo của Việt Nam và vu cáo 'Việt Nam đang giam giữ nhiều tù nhân chính trị, tù nhân tôn giáo và tù nhân lương tâm'. Ở Việt Nam không có ai là 'tù nhân chính trị', 'tù nhân tôn giáo' hay 'tù nhân lương tâm mà AI đã nêu, và hệ thống pháp luật hình sự Việt Nam không tồn tại các thuật ngữ nêu trên"[26].

Với danh nghĩa “tù nhân lương tâm”, các đối tượng tội phạm luôn mong ngóng sự “cưu mang”, “thương hại” từ bên ngoài. Thậm chí, không ít kẻ còn muốn đi ngồi tù để được gọi là “tù nhân lương tâm”, tạo điểm nóng, khuếch trương được “thương hiệu”, thu hút “đầu tư” từ các tổ chức chống đối, phản động bên ngoài. Đồng thời, cũng qua chiêu bài “tù nhân lương tâm”, các đối tượng chống đối tạo cơ hội, tạo cái cớ cho những thế lực ngoại bang can thiệp vào công việc nội bộ của Việt Nam, gây sức ép với Đảng và Nhà nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.

Thực tiễn khẳng định ở Việt Nam không có cái gọi là “tù nhân lương tâm”. Tất cả những người bị kết án và phải chấp hành hình phạt tù tại Việt Nam đều là những người vi phạm pháp luật hình sự của Việt Nam.